Programma: Werk en inkomen
Product: Inkomensvoorzieningen
Binnen het product inkomensvoorzieningen is de uitvoering en uitgifte van de energietoeslag opgenomen. De deadline voor het aanvragen van de energietoeslag over 2022 liep nog door tot juli 2023. Dat heeft erin geresulteerd dat ook nog in 2023 aan energietoeslag over 2022 is verleend die we niet hadden kunnen voorzien en waar we geen compensatie voor krijgen vanuit het Rijk.
Product: Participatiewet (PW)
Het Rijk heeft 29 september jl. de definitieve bijstandsbudgetten 2023 en voorlopige bijstandsbudgetten 2024 en verder bekend gemaakt. De landelijke budgetten zijn onder andere bijgesteld op basis van de realisatiecijfers over 2022, de nieuwe werkloosheidsverwachtingen van het CPB en de bijgestelde minimum lonen. Bij de behandeling van de begroting 2024 - 2027 zijn de hogere lasten al opgenomen. Nu is bekend dat de compensatie van het Rijk per saldo in 2023 € 171.000 en vanaf 2024 en verder € 283.000 hoger uit komt.
Product: Gemeentelijk minimabeleid
De uitgaven voor bewindsvoering en incidentele vormen van leenbijstand zijn de laatste jaren gestegen. Daarnaast heeft het college in het coalitieakkoord besloten alle minimaregelingen naar 120% te verhogen, een wijziging die heeft geleid tot een verdere toename van de uitgaven. De verhoging van deze uitgaven is sinds vorig jaar in de begroting reeds meerjarig verwerkt. Aangezien we bij leenbijstand een deel van de verstrekte bijstand terugvorderen, zijn ook de inkomsten uit bijzondere bijstand toegenomen. Deze stijging was begrotingstechnisch nog niet verwerkt. Dit corrigeren we nu meerjarig bij de herfstnota.
Programma: Jeugd
Product: Kinderopvang
De regeling SMI (Sociaal Medische Indicatie) wordt meer ingezet door consulenten Sociaal Team. Herijking van deze regeling vindt op dit moment plaats, besluitvorming volgt in 2024. Vooralsnog opgenomen als incidenteel nadeel.
Product: Individuele voorziening Jeugd
In algemeenheid zien we minder jongeren in behandeling. In 2023 zien we echter een stijging van de productie in kosten bij dit product en een verschuiving van het product Jeugd intensief naar dit product. Daarnaast zijn de wachtlijsten in 2023 ingelopen, omdat het Sociaal Team de wachtlijsten heeft verwerkt. Dat heeft als gevolg dat begeleiding of behandeling is toegenomen en er meer trajecten worden ingezet. De kosten zijn deels ook toe genomen door de compensatie van de loonkosten en tariefsverhogingen, die nu overal doorgevoerd worden (zie collegevoorstel bb22.00818 "Wijziging tariefstelling ambulante jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning").
Product: Individuele voorziening Jeugd Intensief
Ook hier zien we dat minder jongeren in behandeling zijn. We zien het gebruik van de individuele voorzieningen Jeugd Intensief zoals verblijfsplaatsen en de landelijke voorzieningen (LTA) afnemen. Bij dit product dalen de kosten. We zien een verschuiving van een aantal casussen richting de individuele voorzieningen Jeugd.
Voor de jaren 2025 en verder moeten gemeenten rekening houden met de door het Rijk nog door te voeren besparingen in het kader van de Hervormingsagenda Jeugd. In de begroting voor Jeugdzorg is vanaf 2025 dan ook een lagere raming opgenomen bij de uitgaven, vandaar dat er een voordeel van € 600.000 is vermeld. Echter, wij zullen hiervoor in Beuningen plannen en acties moeten uitzetten om binnen deze kaders te blijven. We houden u hiervan op de hoogte. Deze toelichting treft u ook aan in hoofdstuk "Gemeentefonds".
Product: Jeugdgezondheidszorg
Voor de verbouwing van het consultatiebureau is een bedrag van € 65.000 (inclusief btw) nodig. De verbouwingskosten worden in één keer ten laste exploitatie geboekt omdat de gemeente geen eigenaar van het pand is (conform collegevoorstel bb23.00747 "Verbouwing consultatiebureau").
Programma: Maatschappelijke ondersteuning
Product: Wet inburgering
De kosten bij het verzamelbudget voor uitvoering inburgering, werkzaamheden Vluchtelingenwerk, participatie en huisvesting die niet onder de specifieke uitkering “Wet inburgering 2021“ vallen, kunnen op basis van de huidige kostenraming naar beneden worden gecorrigeerd. Een goede inschatting van de daadwerkelijke kosten is pas mogelijk richting het einde van het jaar.
Product: Aanpak Psych. kwetsb. en beschermd wonen
Drie reserves budgetoverheveling uit 2022 zullen maar gedeeltelijk of helemaal niet meer tot kosten gaan leiden en laten we daarom voor het resterende bedrag vrijvallen bij de herfstnota. Zie ook hoofdstuk "Begrote mutatie in reserves" bij het overzicht "doorgeschoven posten uit programmarekening 2022 bij programma 3. Het gaat om de reserveringen "Invoeringsbudget Beschermd Wonen", "Uitgaven ambulantiseringsbudgeten" en "Kamers met Aandacht (Dak-/ thuisloosheid". Daarmee ontstaat in 2023 een voordeel.
Product: Algemene voorzieningen Wmo en Jeugd
Een nieuwe CAO sociaal werk is vastgesteld per 1 juli 2023, waarbij sprake is van een loonsverhoging van 7 %. Dit heeft gevolgen voor de tarieven van o.a. Sterker. Nadeel € 20.000.
Ten behoeve van de pilot Participatiecoach is het eenmalige budget van € 60.000 in 2023 overgeheveld naar product "salarissen" binnen programma Bestuur en algemene Ondersteuning. De kosten worden daar gemaakt. Dit levert op dit product een voordeel op, maar bij product salarissen een nadeel. Per saldo budgetneutraal.
De begrote onderzoekskosten in 2023 ten behoeve van "Leghe Polder" worden maar gedeeltelijk ingezet. Wij gaan er vanuit dat we met de begrote onderzoekskosten in 2024 voldoende middelen voor de gehele onderzoeksfase. Incidenteel voordeel € 100.000.
Product: MFA Ewijk
De exploitatiebijdrage voor MFA Ewijk is conform contract geïndexeerd met de CPI-index.
Programma: Welzijn en educatie
Product: Lokaal onderwijsbeleid
Voor de Specifieke Uitkering Onderwijsachterstandenbeleid is in 2023 een extra bedrag toegekend van € 33.000,-. De begroting 2023 is met deze extra uitkering aangepast.
Daarnaast zijn er hogere kosten als gevolg van meer uren bewegingsonderwijs die vergoed worden.
Product: Zwembad
De exploitatiebijdrage aan het zwembad De Plons is geïndexeerd met CPI index. Van de exploitant van het zwembad ontvangen we huurbaten, deze baten zijn ook geïndexeerd met CPI index voor 2023.
Product: Sportaccommodaties
Voor het onderzoek naar de pumptrack is zowel in de Perspectiefnota 2022 als in de begroting 2023 een bedrag opgenomen. Met deze herfstnota 2023 valt € 30.000,- hiervan vrij. Het resterend budget van onderzoek pumptrack (€ 25.000,-) is overgeboekt naar het product Openbaar groen/park/plantsoen.
Product: Bevordering sportdeelname
Vanuit de regeling Specifieke uitkering versterking voor sport en bewegen (thema Sport, bewegen en cultuur) GALA middelen is een bedrag van € 126.000,- beschikbaar gesteld voor de inzet van combinatiefunctionaris. Voorheen werden deze middelen in de Algemene Uitkering uitgekeerd. De kosten voor de inzet van de combinatiefunctionaris waren al onder dit product begroot, nu zijn de baten voor 2023 aan dit product toegevoegd.
Product: Openbaar groen/park/plantsoen
In de contracten groenonderhoud is afgesproken dat er één keer per jaar aanpassing van prijzen per eenheid geschiedt met ingang van een nieuw kalenderjaar. Deze extra kosten zijn voor 2023 geraamd op € 115.000. De indexering vindt plaats op basis van de CBS index voor de grond-, weg- en waterbouwprojecten. Voor dit jaar is deze voorlopig gesteld op 9,5%. Als dit percentage definitief is vastgesteld, vindt verrekening plaats via de eindtermijnen.
Daarnaast is het budget voor het onderzoek pumptrack (€ 25.000) overgeboekt van het product sportaccommodaties naar dit product.
Product: Toerisme
Een groot deel van dit budget was bestemd voor project in 2023 (routenetwerk) in het kader van gebiedsontwikkeling Het Broek. Dekking hiervoor komt al uit ander budget, derhalve kan nu een bedrag van € 30.000,- vrijvallen.
Programma: Omgeving
Product: Beheer en onderhoud wegen
Door de extreme droogte in mei, juni & juli hebben we veel tweedejaars en derdejaars bomen water moeten geven naast de nieuwe aanplant van de winter van 2022. Daarnaast hebben we nog een compensatieverplichting van vorig jaar die we dit jaar moeten uitvoeren en het vervangen van jonge bomen die het niet gered hebben door de droge maanden.
Product: Verkeersmaatregelen
Het budget voor het mobiliteitsfonds (€ 40.000), onderdeel van de bijdrage aan de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen (GMR), is overgeheveld naar het product Bestuurlijke Samenwerking. De bijdrage aan deze GMR wordt zo overzichtelijker op één product verantwoord.
Daarnaast zijn 2 eenmalige budgetten, voor onderzoek fietspad Goudwerf (€ 20.000) en actualiseren mobiliteitsbeleid (€ 29.000), voor 2023 ingetrokken en doorgeschoven naar 2024.
Product: Bedrijven, handhaving/externe veiligheid
Door de complexiteit van een aantal handhavingstrajecten op het gebied van milieu zijn de kosten sterk toegenomen. We verwachten daarom dat we het werkplan van de ODRN gaan overschrijden.
Product: Bestemmingsplannen
Het budget planschade verzoeken kan worden verlaagd aangezien er in 2023 geen verzoeken om planschade zijn ingediend. Daarnaast worden de opbrengsten leges bestemmingsplannen verhoogd. Deze opbrengsten waren in 2023 niet begroot.
Verder wordt voorgesteld om een gedeelte van het budget (€ 80.000) uit 2023 voor de toekomstvisie de Sluis meerjarig uit te spreiden. Naar 2024 € 40.000 en 2025 € 40.000. De inzet in 2023, 2024 en 2025 richt zich voornamelijk op de ondersteuning van advies- en onderzoekstraject en samenwerking tussen bedrijven en organisaties. Met de bedrijvenvereniging, gemeente Nijmegen, Rabobank is de gemeente Beuningen sinds 2023 partner in de Green Deal TPN-west, waar de Sluis deel van uitmaakt.
Product: Woningbouw vernieuwing
Voor de woningbouwontwikkeling Winssen-Zuid zijn er intentieovereenkomsten gesloten met de grondeigenaren. Alle grondeigenaren betalen verhoudingsgewijs gezamenlijk een voorschot voor de ontwikkeling van het plan. Zo ook gemeente Beuningen aangezien zij ook een grondpositie heeft in het plan.
Product: Wabo
De ODRN heeft een prognose afgegeven van de te verwachten legesopbrengsten van omgevingsvergunningen. De leges vallen aanzienlijk lager uit dan begroot. We stellen daarom de opbrengsten naar beneden bij. De opbrengsten fluctueren sterk en zijn van veel factoren afhankelijk. Een goede raming van de opbrengsten blijft daarom lastig.
Product: Diverse gronden
Diverse strookjes grond zijn verkocht aan de netbeheerder voor transformatorstations.
Programma: Openbare orde en veiligheid
Product: Rampenbestrijding
In het begin van dit jaar heerste onzekerheid over de rijksvergoeding voor de opvang van gevluchte Oekraïners. We hadden daarom voorzichtigheidshalve 50% van de normvergoeding opgenomen in de begroting 2023. Nu we weten dat we de volledige vergoeding ontvangen over 2023 stellen we de inkomsten bij. Daarnaast onderzoekt het Rijk of de normvergoeding wordt bijgesteld. In het eerste kwartaal van 2024 informeren we u nader over de eventueel aangepaste bekostigingssystematiek en de besteding van de middelen aan de opvang van gevluchte Oekraïners.
Programma: Bestuur en algemene ondersteuning
Product: burgemeester en wethouders
Bij de jaarrekening 2022 oordeelde de accountant dat voor de wachtgeldverstrekking een voorziening moest worden getroffen. Voor 2023 stond de verstrekking als last in de begroting. Inmiddels hebben we het gehele bedrag meerjarig voorzien in de voorziening, maar is bij deze herfstnota pas de eerste mogelijkheid om voor jaarschijf 2023 de onttrekking aan de voorziening ook op begrotingsbasis te verwerken. Voor 2024 en verder is dit reeds verwerkt in de begroting 2024.
Product: Overhead (automatisering)
We hebben jaarlijks een budget van circa 1 miljoen voor automatisering. We zien dat van diverse applicaties de prijzen zijn gestegen. We stellen daarom het budget bij met € 38.000
Product: Overhead (gemeentehuis)
In de begroting 2024 wordt voorgesteld om het onderzoeksbudget naar de herinrichting van het gemeentehuis in 2024 een jaar naar voren te halen. In de begroting is dit reeds verwerkt voor 2024. Voor 2023 is de herfstnota de eerstvolgende mogelijkheid om dit te verwerken.
Product: Overhead (voorlichting)
Betreft een budgetneutrale verschuiving van product salarissen (en inhuur) naar het budget voor voorlichting. Het budget is bedoeld voor versterking bij communicatie.
Product: Verkiezingen
We hebben dit jaar te maken met een extra verkiezing in het najaar. Deze hebben we in de begroting niet voorzien. Daarbij willen we tevens 2 extra stembureau's openen. Hiervoor is een bijstelling van budget nodig.
Product: Bestuurlijke samenwerking
Het budget voor het mobiliteitsfonds (€ 40.000), onderdeel van de bijdrage aan de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, is overgeheveld naar het product Bestuurlijke Samenwerking. De bijdrage aan deze GMR wordt zo overzichtelijker op één product verantwoord.
Product: Griffie / rekenkamer
Betreft een budgetneutrale verschuiving van product salarissen (en inhuur) naar het budget voor de griffie. Het budget is bedoeld voor de inhuur van een griffiemedewerker.
Product: Salarissen (ambtelijke org.)
De bijstelling van budget betreft een aantal budgetneutrale verschuivingen naar andere producten. Daarnaast is in de begroting 2023 budget beschikbaar gesteld voor de woningbouwopgave. We verwachten een deel van de kosten via anterieure overeenkomsten te kunnen verhalen. De kosten worden niet als last verantwoordt maar komen tot uiting op de balans.
Product: Algemene uitkering
Zie de toelichting in paragraaf 4 Gemeentefonds.
Product: Vennootschapsbelasting
Gemeenten zijn belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Voor de ondernemingsactiviteiten moet aangifte gedaan worden. In 2023 is voor boekjaar 2021 en 2022 een definitieve aanslag betaald en een voorlopige aanslag voor 2023.
Programma: OZB
Product: OZB-eigenaren
Op basis van de prognose van Munitax verwachten we een lichte (positieve) afwijking op de begrote opbrengsten van de onroerende zaakbelasting. Op de totale opbrengsten is het een afwijking van circa 0,5%
Programma: Overige eigen middelen
Product: Energiebeheer
Voor het onderzoek naar het warmtenet zwembad-wijk was een bedrag begroot van € 200.000,-. Dit project is later opgestart in 2023 en een deel van de kosten wordt door de Provincie Gelderland gedragen. Hierdoor kan er nu een bedrag van € 175.000,- vrijvallen van dit budget.
De gemeente beheert een aantal openbare laadpalen. De energie- en beheerkosten van deze laadpalen waren wel begroot, maar de baten van het gebruik van deze laadpalen waren niet begroot. Hiervoor is nu een bedrag van € 35.000,- opgenomen.
Daarnaast kan er voor het opstellen van het beleidskader Circulair Bouwen een bedrag van € 25.000,- vrijvallen, omdat dit project tijdelijk stil ligt als gevolg van onderbezetting. De verwachting is dat dit volgend jaar weer wordt opgepakt.
Product: Forensenbelasting
Al enkele jaren op rij zien we een stijging van de inkomsten uit forensenbelasting. Ook uit de recente prognose van Munitax zien we ook voor dit jaar fors meer inkomsten dan begroot. We stellen deze post daarom structureel bij.
Product: Mutaties reserves
Bij raming van de eenmalige budgetten uit de reserve budgetoverheveling wordt enerzijds het te besteden budget geraamd en anderzijds voor het zelfde bedrag een bijdrage uit de reserve budgetoverheveling. Dit laatste komt op dit product.
Omdat 2 eenmalige budgetten voor 2023 zijn ingetrokken is ook deze bijdrage uit de reserve met hetzelfde bedrag verlaagd. Het betreft het onderzoek fietspad Goudwerf (€ 20.000 naar 2024) en het grootste deel van de revitalisering de Sluis (Green Deal TPN West; € 80.000 naar 2024 en 2025, beide jaren € 40.000).
Daarnaast is € 29.000 gereserveerd voor 2024, zijnde het restant van de eenmalige middelen mobiliteitsplan. Fase 1 en 2 hiervan zijn uitgevoerd in 2023. De resterende fasen 3 t/m 5 en de afronding volgen in 2024.